مشخصات گیاهشناسی و روش کاشت گیاه صنعتی کلزا


مشخصات گیاهشناسی و روش کاشت گیاه صنعتی کلزا

 

گیاه شناسی کلزا

کلزا گیاهی یکساله از تیره خردل است نام علمی آن براسیکا نیپوس است. به صورت بوته ای استوار دارای انشعابات محدود و ارتفاع متوسط تا بلند است.طول دوره رشد کلزا در ارقام زودرس و کشت بهاره ۹۰ تا ۱۵۰ روز است و در کشت پاییزه از ۲۰۰ تا ۳۳۰ روز طول دوره رشد کلزا است. کلزا ریشه مستقیم و توسعه یافته ای دارد تا عمق بیش از ۱/۵ متر در خاکهای نفوذپذیر گسترش می یابد. در ناحیه بالایی نزدیک طوقه ریشه ضخیم است تجمع بیشتر ریشه در لایه ۳۰ سانتی متر فوقانی خاک است ارقام مقاوم به خشکی دارای توسعه ریشه بیشتری هستند.درهر بوته کلزا تا بیش از ۴۰ برگ به وجود می آید. گل آذین کلزا به صورت خوشه در انتهای ساقه اصلی و شاخه های جانبی پدیدار می شود. گل های کلزا غالبا زردرنگ می باشند گل دهی از پایین گل آذین آغاز و به طرف بالا ادامه می یابد. طول دوران گلدهی در یک گل آذین غالبا از ۱ هفته تجاوز نمی کند. اما گل آذین های فرعی که با فواصل زمانی به وجود می آیند کل دوره گل دهی مزرعه را طولانی می سازند و به ۳ تا ۵ هفته میرسانند. کلزا گیاهی خود گشن است با اینکه حشرات می توانند در انتقال دانه گرده نقش داشته باشند.میوه کلزا نیامی بلند و باریک به طول ۵ سانتی متر استدر هر نیام ۱۰ تا ۴۰ دانه کوچک و گرد به قطر ۱ تا ۱/۵ میلی متر و غالبا به قطر ۱/۷۵ تا ۲ میلی متر مشاهده می شوند. رنگ دانه در بسیاری از ارقام کلزا سیاه است.وزن هزار دانه کلزا از ۳/۵ تا ۶ گرم متغییر است. ارقام پاییزه کلزا دانه های درشت تری نسبت به ارقام بهاره کلزا تولید می کنند.کلزا طبیعتا گیاهی روز بلند است و در گروه گیاهان سرما دوست قرار می گیرد.حداقل دما برای رشد کلزا ۰ تا ۵ درجه سانتی گراد و حداکثر دما برای رشد ۳۰ درجه سانتی گراد است. بهترین رشد کلزا در میانگین دمای شبانه روزی ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد به دست می آید.

کلزا در نواحی با زمستان ملایم که حداقل ۴۵۰ میلی متر بارندگی سالیانه داشته باشندو نیز در نواحی ساحل خزر به صورت پاییزه قابل دیم کاری است. در نواحی پرباران باید به احتمال وقوع آب ایستادگی توجه نمود زیرا کلزا به آب ایستادگی حساس است آب ایستادگی می تواند موجب توسعه بیماری ها و کاهش درصد روغن دانه گردد. کلزا در خاک های سبک تا نیمه سنگین رشد میکند. خاکهای دارای بافت متوسط ، عمیق با ساختمان خوب و زهکش مناسب مطلوب می باشند. وجود سله و کلوخه نقش زیادی در بازدارندگی سبزشدن کلزا دارد .

کلزا پی اچ ۵/۵ تا ۸ را به خوبی تحمل می کند ولی بهترین رشد را در پی اچ ۶ تا ۷ دارد.

تناوب زراعی در کلزا

کلزا در بیماری های متنوعی با گوجه فرنگی،سیب زمینی،پنبه،چغندرقند،کنجد، منداب،کلم، شاهی، شلغم،تربچه، نخود ایرانی ،تره و کاهو مشترک است. در صورت شیوع بیماری مشترک نباید با محصولات فوق الذکر در تناوب قرار گیرد و یا فاصله زمانی کمتر از۳ سال و یا بعد از این محصولات کشت شود. کلزا به آفات مختلفی مخصوصا شته ها حساس است و بهتر است همراه با سایر میزبان های حساس به شته ها دریک مزرعه کاشته نشود.

کود شیمیایی

تولید هر تن دانه کلزا موجب خروج ۴۵ تا ۶۰ کیلوگرم نیتروژن ،۱۵ تا ۲۰ کیلو گرم فسفر و ۲۵ تا ۳۵ کیلوگرم پتاسیم از خاک می گردد. برای حصول عملکرد ۳ تن در هکتار دانه کلزا در شرایطی از حاصلخیزی متوسط به حدود ۱۲۰ تا ۱۴۰ کیلو گرم در هکتار نیتروژن ،۳۰ تا ۴۰ کیلو گرم در هکتار فسفر نیاز می باشد. در نواحی اقلیمی با تابستان خشک به مصرف کود پتاسیم نیازی نیست در نواحی با تابستان مرطوب ممکن است مصرف ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار پتاسیم ضرورت داشته باشد.بسته به منطقه اقلیمی و در نتیجه تاریخ کاشت و نیز حاصلخیزی خاک لازم است ربع تا ثلث کود نیتروژن و تمامی کودهای فسفر و پتاسیم را به صورت قبل از کاشت روی زمین پراکنده ساخت و با دیسک در خاک اختلاط داد و یا به صورت نواری در خاک قرار داد. در صورتی که از ردیف کار غلات ریزدانه برای کاشت استفاده میشود بهتر است از اختلاط کود با بذر خودداری گردد زیرا به دلیل کمی عمق کاشت کلزا کود در لایه بسیار سطحی خاک قرار می گیرد همچنین کلزا از تراکم کود در کنار بذر آسیب می بیند. مانده کود نیتروژن را به صورت سرک در اوایل دوران به ساقه رفتن و هنگامی که ارتفاع بوته از سطح زمین تا راس مریستم انتهایی ساقه حدود ۲۰ سانتی متر است به خاک اضافه می نمایند. تاخیر در مصرف کود نیتروژن سرک سبب کاهش اثربخشی کود می شود.مقدار کود موردنیاز در اراضی دیم شامل حدود ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار فسفات آمونیوم به صورت پیش کاشت و ۱۲۵ تا ۱۷۵ کیلوگرم در هکتار کود اوره به صورت سرک در اوایل دوره به ساقه رفتن برای عملکردهایی حدود ۱٫۵ تن در هکتار دانه کلزا تخمین زده می شود. کود نیتروژن سرک را باید زمانی پاشید که احتمال وقوع بارندگی بسیارزیاد باشد .

تهیه بستر

کلزا در آبان و با پیدایش شرایط مناسب رطوبتی از لحاظ امکان ورود به زمین کاشته می شود کاشت به صورت مسطح با ردیفکار غلات ریزدانه انجام شده و کود پیش کاشتی قبل از کاشت در خاک قرار داده می شود.ظاهرا کلزا به فیتوتوکسین حاصل از بقایای گندم حساس نیست طی ماههای تابستان پس ازبرداشت گندم به عملیات خاصی به استثناءکنترل علف های هرزبا علف کش ها نیازی نیست. در این شرایط علف های هرز به خصوص انواع چندسالفه ممکن است مساله ساز گردند.نوع علف کش مصرفی باید با نوع علف هرز منطبق باشد. در صورتی که فقط علف های هرزیک ساله مساله ساز باشند،می توان از علف کش تماسی  گراماکسون به میزان حدود ۲ تا۴ لیتر در هکتار از مایع حل شونده ۲۰ درصد استفاده نمود. چنانچه علاوه بر علف های هرز یکساله پهن برگ، علف های هرز چندساله پهن برگ نیز وجود دارند، ولی علف های هرز باریک برگ حضور ندارند، می توان از علف کش یو ۴۶ با ماده موثره توفوردی به میزان ۱٫۵ تا ۲ لیتر در هکتار از مایع حل شونده ۷۲ درصد نمک آمین توفوردی استفاده کرد وعلفها را کنترل نمود. در صورتی که کنترل انواع علف های هرز یک ساله و چندساله موردنظر می باشد لازم است از علف کش رانداپ به میزان حدود ۱۰ لیتر در هکتار از مایع حل شونده ۴۸ درصد تجاری استفاده به عمل آورد .اگرخطر سبز شدن علف های هرز از بذر وجود دارد می توان در زمانی که احتمال وقوع باران بسیار زیاد است علف کش آلاکلر را به میزان ۵ تا ۶ لیتر در هکتار از مایع امولسیون شونده ۴۸ درصد با نام تجاری لاسو پاشید تا توسط آب باران در خاک نفوذ نموده و موجب کنترل بذر علف های هرزی که جوانه می زنند گردد.

در شهریورماه و قبل از شروع ریزش باران های پاییزی لازم است معادل حدود ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اوره برای کمک به پوسیدگی بقایای گندم روی زمین پاشیده گردد و دو دیسک سنگین عمود بر هم زده شود تا بقایای گندم به خوبی در خاک اختلاط یابند. از این زمان تا آبان ماه ممکن است علف های هرز مجددا رشد نمایند که بهتر است آن ها را با علف کش ها کنترل نمود. قبل از کاشت در آبان ماه باید حدود ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار اوره جهت تکمیل پوسیدگی بقایای گندم و نیز کودهای پیش کاشتی به خاک اضافه شوند سپس خاک به طور سطحی به عمق حدود ۱۰ سانتی متروبا استفاده از دیسک سبک به طور کامل خرد گردد و کاشت در وضعیت مساعدی از رطوبت خاک به عمل آید.

تاریخ کاشت

دمای مناسب خاک برای جوانه زنی بذر کلزا حدود ۲۰ درجه سانتی گراد است. تاریخ کاشت مناسب کلزای پاییزه درنواحی اقلیمی با زمستان سرد هفته دوم تا سوم شهریور و در نواحی با زمستان نیمه سرد حدود اواسط مهر می باشد. در نواحی اقلیمی با زمستان کمی سرد تا ملایم که خطر سرمازدگی ارقام پاییزه کلزا محدود است تاریخ کاشت کلزا مشابه گندم است تاریخ کاشت دیم کلزا در اقلیم های مرطوب با زمستان ملایم و تابستان خشک مدت کوتاهی قبل از شروع باران های موثر پاییزی  و در نواحی ساحل خزر در آبان ماه و با پیدایش امکان ورود به زمین در اثر مساعد شدن رطوبت خاک می باشد.

روش کاشت

بذر کلزا کوچک است قدرت رشد کمی دارد به همین جهت تماس کامل بذر با خاک ضرورت دارد. انجام آبیاری قبل از کاشت و به دنبال آن کاشت در خاک گاورو ،به خصوص در روش کاشت به صورت جوی وپشته بسیار مطلوب میباشد روش کاشت کلزا در شرایط آبیاری سطحی بستگی زیادی به بافت خاک دارد. در خاک های سبک تا متوسط با آبیاری کرتی یا نواری و نیز تحت شرایط آبیاری بارانی به صورت مسطح و با استفاده از ردیف کار غلات ریزدانه کاشته میشود. فاصله ردیف های کاشت می تواند از حدود ۱۵ تا ۳۵ سانتی متر متغییر باشد. این فاصله ردیف ها با استفاده از تمام پاشنه های کاشت و یا یک در میان بستن پاشنه های کاشت به دست می آید. وجود یک چرخ فشارنده سبک در پشت هر پاشنه کاشت برای موفقیت در استقرار گیاهچه ضرورت دارد.

در خاک های نیمه سنگین مانند لوم رسی،لوم رسی سیلتی،لوم رسی شنی و رس شنی با کمتر از ۴۰ درصد رس، کلزا به صورت جوی و پشته و با آبیاری شیاری تا نشتی کاشته می شود. فاصله ردیف های کاشت از ۴۵ تا حداکثر ۶۰ سانتی متر متغییر میباشد. نظر به اینکه کاشت با فاصله ردیف های کم مطلوبتر است. چنانچه بافت خاک ریز و یا تراکتورهای چرخ باریک جهت انجام عملیات داشت محصول در اختیار نیست کاشت می تواند در طرفین پشته هایث عریض با فاصله حدود ۱۰۰ سانتی متر (وسط یک جوی تا وسط جوی مجاور آن) به عمل آید. فاصله دوردیف کاشت در روی هر پشته عریض حدود ۳۰تا ۳۵ سانتی متر می باشد. کاشت با استفاده از ردیف کارهای مورد استفاده برای کاشت گیاهان وجینی ریزدانه مانند چغندرقند و سورگوم به عمل می آید.

تراکم معمولی کلزا در شرایط کشت آبی از حداقل ۴۰ تا حدود ۱۰۰ بوته در متر مربع متغییر می باشد. چنانچه تراکم حدود ۸۰ تا ۱۰۰ بوته سبز شده در مترمربع تحت شرایط کشت مسطح موردنظر باشد فاصله کاشت دو بذر بسته به درصد سبز شدن و فاصله ردیف های کاشت ، از ۲ تا ۶ سانتی مترمی باشد میزان بذر مورد نیاز در این شرایط ۴ تا ۸ کیلو گرم در هکتار است. اگر تراکم ۵۰ تا ۶۰ بوته در مترمربع تحت شرایط کشت جوی و پشته مورد نظر باشد فاصله کاشت دوبذر بسته به درصد سبز شدن وفاصله ردیف های کشت بین ۲٫۵ تا ۳٫۵ سانتی متر و میزان بذر موردنیاز بسته به وزن هزار دانه بین ۲٫۵ تا ۵ کیلوگرم در هکتار متغییر می باشد. عمق مناسب کاشت کلزا تحت شاریط کشت آبی بسته به بافت خاک از ۱٫۵ تا ۳ سانتی متر می باشد.

برای دیم کاری کلزا در نواحی اقلیمی با تابستان خشک و هنگامی که خاک سطحی خشک کلوخه ای و نیمه سنگین می باشد می توان از از عمیق کار دیم گندم استفاده نمود، به شرطی که عمق کاشت بذر از ۳ سانتی متر تجاوز نکند. در صورتی که خاک مرطوب یا بافت آن سبک تا متوسط و یا فاقد کلوخه می باشد بهتر است کاشت با استفاده از ردیف کار غلات ریزدانه مجهز به چرخ های سبک فشارنده خاک بر روی بذر به عمل آید. عمق کاشت بذر در این شرایط با توجه به بافت خاک از ۳ تا حداکثر ۵ سانتی متر متفاوت می باشد. تراکم ۳۰ تا ۶۰ بوته سبز شده در متر مربع  مناسب به نظر می رسد. چنانچه فاصله ردیف های کاشت ۱۵ تا ۳۵ سانتی متر باشد فاصله دو بذر بسته به درصد سبز شدن از ۳ تا ۱۲ سانتی متر متغییر خواهد بود. میزان بذر موردنیاز بسته به درصد سبز شدن و وزن هزار دانه بین ۲ تا ۶ کیلوگرم در هکتار می باشد.

در شرایط کشت آبی و دیم باید بذر قبل از کاشت با قارچ کش های مناسب مانند کاپتان به نسبت ۲ در هزار فرمولاسیون تجاری ضدعفونی نمود.

آبیاری

کلزا به دلیل کمی عمق کاشت و پایین بودن توان جذب آب طی دوران جوانه زنی و سبزشدن به تاخیر آبیاری و خشک شدن لایه سطحی خاک در این دوران بسیار حساس است .علاوه بر این کمی عمق کاشت اجازه سله شکنی روی ردیف های کاشت را طی دوران سبزشدن نمی دهد. بدین لحاظ حفظ رطوبت لایه سطحی خاک برای جلوگیری از تشکیل و سخت شدن سله و افزایش مقاومت مکانیکی خاک در مقابل خروج گیاهچه ضرورت دارد.

کلزا با خروج از مرحله نموی روزت به تدریج به تنش رطوبتی حساس می شود. حساسیت گیاه به تنش رطوبتی از مرحله تورم جوانه انتهایی تا تکمیل دانه بندی و هنگامی که دانه ها شفافیت خود را از دست داده و شروع به سبز رنگ شدن می کنند زیاد است. حداکثر میزان حساسیت کلزا به تنش رطوبتی در مرحله گل آذین سبز تا اوایل نیام بندی (که طی آن تعداد دانه در بوته مشخص می گردد)دیده می شود. تنش رطوبتی موجب کاهش عملکرد دانه و نقصان درصد روغن می گردد. همراه سبز رنگ شدن دانه ها به تدریج به مقاومت گیاه به خشکی افزوده می شود. فراوانی رطوبت خاک یا تداوم آبیاری در اواخر دوران رشد کلزا سبب سبز ماندن بوته ها و تاخیر در رسیدگی می گردد.

اولین آبیاری کلزا ترجیحا به صورت قبل از کاشت انجام می شود. آبیاری های بعدی و تا استقرار گیاه (۲ تا ۴ برگی شدن )و یا آغاز دوره رشد روزت هر ۴ تا ۱۲ روز یک بار براساس بافت خاک ،اقلیم و تاریخ کاشت انجام می گیرد. جلوگیری از خشک شدن لایه سطحی خاک با انجام آبیاری به موقع تا قبل از تکمیل سبز شدن نقش مهمی در استقرار مطلوب گیاه دارد. از آغاز دوران رشد روزت تا نزدیکی مرحله تورم جوانه انتهایی ، می توان آبیاری ها را براساس حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده گیاه از خاکهای متوسط تا نیمه سنگین و یا رسیدن پتانسیل آب در خاک به حدود ۱- تا ۲- اتمسفر انجام داد. تغییرات رطوبتی به طور معمول در عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری ارزیابی می شود. معیار دیگر برای آبیاری در این مرحله از رشد ممکن است تبخیر ۹۰ تا ۱۰۰ میلیمتر آب از تشت تبخیر استاندارد باشد. عمق مرطوب سازی خاک طی این آبیاری ها ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر می باشد.

با نزدیکشدن به مرحله تورم جوانه انتهایی،باید از فواصل آبیاری ها کاست. از مرحله تورم جوانه انتهایی تا پیدایش رنگ سبز در دانه های واقع در ناحیه پایینی گل آذین اصلی بوته ها، باید آبیاری ها را براساس تخلیه حدود ۵۰ درصد رطوبت قابل استفاده گیاه از خاکهای متوسط تا نیمه سنگین و یا رسیدن پتانسیل آب در خاک به حدود ۰٫۵- اتمسفر انجام داد. تبخیر حدود ۷۰ میلی متر آب از تشت تبخیر استاندارد ممکن است معیار مناسب دیگری برای آبیاری در این دوره باشد. عمق مرطوب سازی خاک را طی این آبیاری ها به تدریج به ۶۰ تا ۷۵ سانتی متر و حداکثر تا ۱۰۰ سانتی متر در خاک های با نفوذپذیری بسیار خوب می رسانند.

از شروع پیدایش رنگ سبز در دانه های واقع در ناحیه پایینی گل آذین اصلی بوته ها از سهم فتوسنتزبرگ ها در تامین مواد فتوسنتزی برای رشد دانه ها کاسته شده و به وابستگی پرشدن دانه ها به انتقال مواد ذخیره ای ازسایر اندام ها افزوده می شود. به همین جهت مقاومت گیاه شروع به افزایش می کند و در نتیجه می توان به تدریج بر فاصله آبیاری ها افزود. از این زمان تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی گیاه ممکن است به دو تا سه آبیاری نیاز باشد. اولین آبیاری در این مرحله می تواند براساس ۶۰ تا ۶۵  و آخرین آبیاری براساس ۷۰ تا ۷۵ درصد تخلیه رطویت قابل استفاده گیاه از خاک انجام گیرد.

کنترل علف های هرز

رشد بسیار محدود کلزا تا شروع به ساقه رفتن سبب پایین بودن توان آن در مقابله با علف های هرزشده است. ازسوی دیگر کمی عمق کاشت بذر کلزا امکان انجام وجین روی و نزدیک ردیف های کشت را سلب نموده است به همین جهت کاشت با فاصله ردیفی کم و به کار گیری تراکم بالا به منظور افزایش توان رقابتی محصول با علف های هرز مطلوب به شمار میرود. کاشت کلزا در زمین فاقد علف هرز و انجام عملیات کنترل طی دوران آیش فصلی موجود قبل از کاشت کلزا  و طی دوران رشد محصول قبلی به منظور کاهش بانک بذر علف های هرز مزرعه اهمییت زیادی در کاهش تراکم و رقابت علف های هرز و موفقیت تولید کلزا دارد.

کنترل مکانیکی علف های هرز سبز شده بین ردیفهای کاشت می تواند پس از استقرار محصول تا زمانی که ورود تراکتور و ماشین های وجین و سله شکنی به دلیل گسترش محصول غیر ممکن می گردد به عمل آید. طی این دوران، دو تا حداکثر سه بار وجین و سله شکنی ممکن است انجام شود که آخرین بار آن همراه با پاشش کود نیتروژن سرک می باشد. در کشت بهاره و در کشت پاییزه نواحی با تابستان مرطوب می توان بستر نهایی کاشت را چند روز قبل از بذرکاری تهیه نمود تا علف های هرز زودتر از محصول سبز شده و امکان کنترل آن ها توسط علف کش های تماسی پدیدار گردد. تهیه بستر نهایی و آبیاری قبل از کاشت در کشت پاییزه نواحیبا تابستان خشک نیز برای حصول هدف فوق مناسب است .

کنترل شیمیایی علف های هرز مزارع کلزا با استفاده از علف کش های پیش کاشتی مانند ترفلان ، تریفلورالین و آلاکلر امکان پذیر است. برای کنترل پس رویشی علف های هرز باریک برگ یکساله در مزرعه کلزا می توان از فلوآزیفوپ-بوتیل و ستوکسیدیم در مرحله ای که کلزا حداقل ۴ برگ حقیقی بازشده داشته باشد ، استفاده به عمل آورد.

آفات و بیماری ها

آفات عمومی مانند سفیده کلم، کرم آگروتیس، کرم غوزه پنبه، کرم برگخوار چغندرقند، شب پره گاما، تریپس ها، زنجره ها و غیره که به کلم ، چغندرقند، پنبه، سیب زمینی و حبوبات خسارت وارد می سازند، به کلزا نیز حمله نموده و خسارات زیادی به این محصول وارد می سازند. کلزا به خصوص به خسارت شته ها حساس بوده و آسیب زیادی از آن ها می بیند. شته ها با تغذیه از جوانه انتهایی گیاه سبب کاهش شدیدی در دانه بندی می شوند.

کلزا در بیماری زنگ سفید(Albugo candida) با منداب، تربچه، ترب و شاهی در بیماری سوختگی سیاه کلم (Alternaria brassicae ) با کلم ، در بیماری سفیدک سطحی چغندرقند (Erysiphe polygonia) با چغندر و شلغم ، در بیماری سفیدک داخلی کلم (Peronospora parasitica) با کلم ، منداب و شاهی، در بیماری پوسیدگی ساقه (Sclerotinia sclerotiorum) با نخود ایرانی ، تره و کاهو ، دربیماری پژمردگی پنبه (Verticillium dahlia) با پنبه، گوجه فرنگی و سیب زمینی ، در بیماری مرگ ریشه سیب زمینی (Rhizoctonia solani) با سیب زمینی ، در بیماری نماتد چغندرقند (Heterodera scahtii) با چغندرقند،کلم، شلغم، تربچه،شاهی و اسفناج و در بیماری فیلوستیکتا (Phyllosticta brassicae) با کلم و شلغم مشترک می باشد. این بیماری ها گسترش کم و بیش زیادی در ایران دارند.

برداشت

کلزا گیاهی است با نیام های شکوفا و بدین لحاظ ، تاخیر در برداشت می تواند با ریزش شدید دانه همراه باشد. از سوی دیگر در برداشت زود هنگام نسبت اسیدهای چرب آزاد و مقدار کلروفیل دانه بالا می باشد. اسیدهای چرب آزاد به سرعت اکسیده می شوند و زیادی مقدار آ نها سبب ناپایداری روغن می گردد. کلروفیل نیز وارد روغن می شود. حذف کلروفیل ازروغن بسیار مشکل است . وجود کلروفیل سبب بدرنگ شدن روغن می شود. دانه هایی که مقدار کلروفیل آن ها بیش از ۲۰ میکروگرم در گرم دانه باشد برای روغن گیری نامطلوب می باشند.

زیادی ارتفاع بوته نیز می تواند مشکلاتی در برداشت به وجود آورد. ورود مقدار زیادی شاخ و برگ به درون کمباین سبب نقصان راندمان برداشت می شود. استفاده از ارقام کوتاه که با تراکم زیادی کاشته شده باشند سبب سهولت برداشت می شود، زیرا در چنین شرایطی ساقه ها در محل برش ظریف بوده و حجم کمتری از شاخ و برگ وارد دستگاه  کوبنده می گردد. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، تلفیق تاریخ کاشت ومیزان زودرسی رقم برای پرهیز از برخورد دوران رسیدگی دانه کلزا با زمان برداشت جو و یا گندم می باشد. این تلاقی نه تنها سبب ایجاد تراکم کار می شود، بلکه می تواند با تاخیر برداشت یک محصول همراه باشد که خطر ریزش آن را افزایش می دهد. جو نیز مانند کلزا به ریزش دانه حساس می باشد.

چنانچه تلفیق رقم و تاریخ کاشت و در نتیجه زمان بندی برداشت به نحوی باشد که کلزا قبل از جو برداشت گردد ، کلزا از فصل رشد موجود استفاده کاملی ننموده و ممکن است دانه ها هنوز نارس باشند. اگر زمان برداشت کلزا بعد از برداشت گندم برنامه ریزی شود ،برخورد دوران پرشدن دانه با هوای گرم اواخر بهار و اوایل تابستان می تواند موجب افت عملکرد های دانه و روغن گردد.

برداشت مستقیم باکمباین در زمان رسیدگی کامل و هنگامی انجام می شود که دانه ها به طور کامل رنگ معمول رقم را داشته ورطوبت آن ها کمتر از۱۵ درصد باشد.از آنجایی که دانه با رطوبت حدود یا کمتر از ۹ درصد ذخیره می شود، بنابراین انتخاب درصد رطوبت دانه برای برداشت به احتمال ریزش دانه، دسترسی به امکانات خشک کردن دانه و مقدار کلروفیل دانه بستگی دارد.

در صورت زیادی احتمال ریزش و دسترسی به امکانات خشک کردن دانه ، برداشت دانه با رطوبت حدود ۱۵ درصد انجام می شود. در غیر این صورت ، باید منتظر خشک شدن دانه ها و رسیدن رطوبت دانه ها به حدود۹ درصد ماند.

هر چه رطوبت اولیه بذر بیشتر باشد، باید دمای پایین تری به کار برده شود، زیرا بذر خشک به دمای بالا حساسیت کمتری داشته و نیز گرفتن رطوبت از دانه خشک به انرژی بیشتری نیاز دارد. دانه خشک شده را باید بلافاصله تا زیر ۱۰ درجه سانتی گراد خشک نمود و در انبارهای خشک و خنک نگهداری کرد.

برچسپ ها:

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تلفن :

09120237785

ایمیل :

-

آدرس :

آذربایجان غربی - شهرستان بوکان